Nếu hỏi máy lọc nước nào đang được dùng nhiều nhất ở Việt Nam, câu trả lời gần như chắc chắn là RO. Nhà phố dùng, chung cư dùng, quán ăn dùng, thậm chí nhiều nhà giếng khoan – nước phèn cũng phải dựa vào RO để uống cho yên tâm. Nhưng mà một chuyện khá lạ: dù nhiều người xài, không phải ai cũng thật sự hiểu máy lọc nước RO có những phần gì bên trong, nước nó đi qua những bước nào, cái nào làm nhiệm vụ gì…
Bài này không phải kiểu quảng cáo hoa mỹ, cũng không phải kiểu phân tích quá khoa học. Chỉ là chia sẻ lại cấu tạo 1 chiếc máy RO theo kiểu “người thường”, để ai cũng hiểu được bên trong cái máy nhìn đơn giản đó thật ra là cả một chuỗi “công đoạn lọc” rất nghiêm túc.
1. Lõi lọc thô – chặng đầu tiên và cũng là chặng “ăn hành” nhiều nhất
Trong bất kì máy RO nào, dù rẻ hay đắt, dù 5 lõi hay 10 lõi, ba lõi đầu tiên gần như không đổi. Ba ông này là những người “gánh team”, chịu bẩn thay cho màng RO đắt tiền.
Lõi số 1 – PP (bông sợi polypropylene)
- Nhiệm vụ: giữ lại cặn lớn, bùn, đất, rỉ sắt, rong rêu…
- Nhìn đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng.
- Nếu nguồn nước bẩn mà không có lõi này → màng RO nghẹt cực nhanh.
Lõi số 2 – CTO (than hoạt tính dạng khối)
- Nhiệm vụ: xử lý mùi clo, chất hữu cơ còn sót lại trong nước máy.
- Đặc biệt quan trọng nếu bạn ở khu vực nước máy khử trùng mạnh.
- Nước đi qua lõi này sẽ “mềm hơi” và dễ uống hơn.
Lõi số 3 – PP cấp cao / than hạt / lọc tinh
Tuỳ hãng mà gọi khác nhau. Nhưng mục đích vẫn là lọc tinh lần cuối trước khi nước được nén qua màng RO.
Đây là giai đoạn “lọc cơ bản”, giống như người ta rửa rau vài nước trước khi đem vào chế biến vậy. Có ba lõi đầu này, nước giảm được khoảng 30–40% tạp chất thô.
2. Màng RO – trái tim của toàn bộ hệ thống
Nếu ba lõi đầu là vệ sĩ thì màng RO chính là bộ não, là phần quan trọng nhất và cũng là thứ tạo ra sự khác biệt của công nghệ RO so với Nano hay UF.
Màng RO hoạt động theo nguyên lý thẩm thấu ngược (Reverse Osmosis)
Nghe thì hơi khoa học nhưng hiểu cho gọn:
Nước được nén qua màng có kích thước lỗ siêu nhỏ (0.0001 micron). Những thứ lớn hơn đều bị chặn lại và thải ra ngoài.
Màng RO loại bỏ được:
- kim loại nặng
- vi khuẩn, virus
- chất hữu cơ
- asen
- nitrate
- váng dầu, mùi clo
- tạp chất “siêu nhỏ” mà mắt thường không thấy
Và nhờ khả năng lọc sâu này mà nước RO được đánh giá là an toàn để uống trực tiếp, không cần đun.
Có nước thải – nhưng đó là cơ chế bắt buộc
Nhiều người ngại chuyện có đường nước thải, nhưng thật ra đây là cách để tạp chất không quay lại nước sạch. Máy càng không thải → màng càng mau nghẹt, nước càng không sạch.
Tỉ lệ lọc – thải (ví dụ 6–4 hoặc 5–5) chỉ là mức cân bằng để bảo vệ màng.
3. Bình áp – “kho chứa nước sạch” giúp vòi luôn có nước
Một phần nữa mà nhiều người hay bỏ qua: bình áp.
Đây là chiếc bình đựng nước sạch sau màng RO.
- Dung tích thường 6 – 10 lít tuỳ máy
- Giúp bạn mở vòi có nước ngay, không phải đợi lọc từ từ
- Bên trong có màng ngăn giữa nước và phần khí nén
Nếu máy RO nào không có bình áp (mấy đời mini) thì khi mở vòi nước chảy sẽ chậm hơn.
4. Hệ thống bơm – van điện – cảm biến áp lực
Máy RO hoạt động được là nhờ áp lực nước cao.
Nếu không đủ áp, nước không thể bị “ép” qua màng RO siêu nhỏ được.
Vậy nên trong máy sẽ có:
Bơm RO
Tạo áp lực đủ mạnh (70–100 PSI).
Máy không có bơm thường chỉ dùng được ở nơi áp lực nước máy mạnh.
Van điện từ
Mở – đóng nước theo tín hiệu.
Khi bình đầy → van đóng → máy tự tắt.
Khi bạn dùng nước → van mở → máy chạy lại.
Cảm biến áp lực (low pressure – high pressure)
Ngăn trường hợp:
- mất nước → máy chạy khan
- bình đầy → máy chạy mãi không tắt
Đây là phần “điện – nước” kết hợp, nghe hơi khô nhưng nó giúp máy vận hành đúng chu trình và an toàn.
5. Các lõi chức năng – nơi tạo vị nước và bổ sung khoáng
Sau khi qua màng RO, nước gần như tinh khiết. Một số người thích, một số thấy hơi “nhạt”. Vậy nên các hãng thêm các lõi sau:
Lõi 5 – T33 (than hoạt tính gáo dừa)
- Làm mềm vị
- Khử mùi nhựa đường ống
- Làm nước “thanh hơn”
Lõi khoáng đá tự nhiên (Mineral)
- Bổ sung khoáng Ca, Mg, K nhẹ
- Cân bằng pH khoảng 7.0 – 8.0
Lõi hồng ngoại xa (Far Infrared)
- Làm nước hoạt hoá nhẹ
- Tăng khả năng thẩm thấu
Lõi alkaline / kiềm tính
- Nâng pH (8.5–9.0 tùy hãng)
- Vị nước “ngọt nhẹ”
Lõi Hydrogen
- Tạo hydrogen hòa tan
- Vị nước mịn hơn
Mỗi hãng có cách “chơi lõi” khác nhau, nhưng nhìn chung những lõi này giúp nước uống tự nhiên hơn, không quá tinh khiết kiểu “nước chưng cất”.
6. Vỏ tủ – vòi nước – đường ống
Ở ngoài nhìn máy đơn giản vậy thôi nhưng cũng có vài chi tiết đáng để ý:
- Vỏ tủ: kính, inox hoặc nhựa ABS. Không ảnh hưởng chất lượng nhưng ảnh hưởng thẩm mỹ.
- Vòi nước: vòi inox 304, có loại nóng lạnh, có loại 1 đường.
- Đường ống: dây PE chịu áp lực, thông thường 6mm.
Mấy thứ này không lọc nước nhưng góp phần quyết định độ bền và độ tiện khi lắp đặt.
Video : Nguyên lý hoạt động của máy lọc nước RO
⭐ Lời kết
Cấu tạo một chiếc máy lọc nước RO nhìn qua có vẻ “rối rắm”, nhưng thật ra nó hoạt động theo một chu trình rất đơn giản: lọc thô → ép qua màng RO → chứa nước sạch → tinh chỉnh vị nước → đưa ra vòi.
Điều làm RO khác biệt nằm ở màng lọc siêu nhỏ, có thể loại bỏ tới 99% tạp chất nguy hiểm nhưng vẫn vận hành đều đặn ngày qua ngày, miễn là bạn thay lõi đúng định kì và không để máy chạy trong nguồn nước quá bẩn.
Hiểu được cấu tạo bên trong, bạn sẽ biết tại sao giá một chiếc máy RO không chỉ nằm ở “số lõi”, mà nằm ở công nghệ, ở bơm, ở van, ở màng và cách các phần phối hợp với nhau.
Và quan trọng hơn, bạn sẽ hiểu được vì sao RO – dù đã tồn tại hơn chục năm nay – vẫn là công nghệ “quốc dân” cho gia đình Việt.
Nếu bạn thấy bài viết thú vị hãy nghiên cứu thêm về : Cấu tạo của máy lọc nước Nano
